83 lata temu nazistowskie Niemcy napadły na Polskę. Kilkanaście dni później napadł na nas Związek Radziecki. Był to początek największej, najbardziej okrutnej i najkrwawszej wojny jaką znał świat. Wojny, w której śmierć poniosło 55 mln. ludzi. Wojny, którą wywołały chore umysły owładnięte nienawiścią do drugiego człowieka. Umysły, które wymyśliły przemysł eksterminacji narodów, przemysł pogardy i odczłowieczania.

Dziś, jak co roku zatrzymujemy się, aby wspomnieć ten straszny czas. Aby wspomnieć córki i synów narodu polskiego, którzy przeciwstawili się machinie totalitaryzmu i stanęli do walki. Historia pokazała, że byli po właściwej stronie. Są w dziejach narodów momenty, w których należy podjąć najtrudniejsze decyzje. Trzeba wybrać pomiędzy dobrem, a złem i ten egzamin jako naród zdaliśmy.

Z najwyższą czcią i szacunkiem chylę dziś głowę przed bohaterami tamtych dni. Bohaterami Września i kolejnych lat wojny, którzy swoją postawą każdego dnia udowadniali, że „Jeszcze Polska nie zginęła”. Od tamtych dni mijają 83 lata i choć żyjemy w innych czasach, to nie możemy zapomnieć, nie wolno nam zapomnieć o przeszłości. Tę pamięć jesteśmy winni żołnierzom poległym na światowych frontach, gdzie nie szczędzili krwi

i ofiarności w imię wolności i niepodległości. Żołnierzom Września, Powstania Warszawskiego, Powstania w Gettcie i Polski Podziemnej. Tę pamięć jesteśmy winni zamordowanym w nazistowskich i stalinowskich więzieniach. Tę pamięć jesteśmy winni zamęczonym za drutami obozów koncentracyjnych i łagrów.

Wydawać by się mogło, że po doświadczeniach tamtych dni nigdy więcej nie będzie szans na wojnę. Że świat doświadczony okrucieństwem i bestialstwem do kolejnych konfliktów nie dopuści. Można jednak odnieść wrażenie, że nie wyciągnęliśmy dostatecznych wniosków z historii, przecież nie tak odległej. Trwający od lutego tego roku konflikt rozpoczęty po napaści Rosji na Ukrainę jest dla nas szczególnie istotny i bolesny, bo ma miejsce tuż przy naszej granicy, u naszych sąsiadów.             

Dziś dzięki członkostwu w Unii Europejskiej i w NATO, dzięki obecności w świecie zachodnich wartości jesteśmy krajem bezpieczniejszym niż kiedykolwiek. Kilkadziesiąt lat po wojnie Niemcy są naszym sąsiadem, partnerem i przyjacielem, z którym łączą nas silne relacje.

Jedną z lekcji jakie należy wyciągnąć z konfliktów jest to, że należy głośno i wyraźnie przeciwstawiać się wszelkiej mowie nienawiści. Należy głośno i wyraźnie przeciwstawiać się aktom pogardy. Należy w zalążku zdusić wszelkie autorytarne zapędy, które nigdy w historii nie doprowadziły do niczego dobrego. I to jest nas, żyjących obowiązek wobec historii i nas samych. Żeby nigdy nie ziściły się słowa Martina Niemöllera - „Kiedy przyszli po mnie, nikt nie protestował. Nikogo już nie było”. Marian Turski, historyk, dziennikarz i działacz społeczny, były więzień obozu Auschwitz-Birkenau i KL Buchenwald powiedział o XI przykazaniu – „Nie bądź obojętny”. Żyjąc w wolnej Polsce życzmy sobie braku obojętności na zło i w ten sposób wypełniajmy testament tych wszystkich, którzy ofiarami obojętności byli.

Chylę czoła przed Bohaterami tamtych dni, przed kombatantami walk o wolną i niepodległą Polskę. Nasza dzisiejsza wolność, to Wasza młodość oddana narodowi i krajowi.

„Jeszcze Polska nie zginęła”.

Cześć i chwała Bohaterom!