”Technologie wodorowe i ich wpływ na Krajowe Inteligentne Specjalizacje” były tematem piątkowego webinarium z udziałem Radnych Sejmiku Województwa Wielkopolskiego, Członków Grup Roboczych Forum oraz Wielkopolskiego Forum Inteligentnych Specjalizacji, Wielkopolskiej Platformy Wodorowej, a także przedstawicieli wielkopolskiej gospodarki i nauki zainteresowanych tematem technologii nisko i zeroemisyjnych. Miałem przyjemność przewodniczyć obradom. Prelegentami webinarium byli Pan Jan Staniłko – Dyrektor Departamentu Innowacji w Ministerstwie Rozwoju oraz Pan dr inż. Piotr Wieczorek – Kierownik Zakładu Paliw i Biogospodarki – Sieć Badawcza Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Motoryzacji W Warszawie, reprezentujący Grupę Roboczą KIS ds. rozwiązań  transportowych przyjaznych środowisku.

Dyrektor Staniłko zaprezentował politykę wspierania gospodarki wodorowej, wskazując na cel UE, jakim jest dekarbonizacja produkcji wodoru oraz 33% zielonego wodoru w koszyku energetycznym w 2050 roku. Integracja systemu energetycznego UE to bardziej cyrkularny system energetyczny, w którym energia nie jest marnowana i gdzie efektywność energetyczna jest najważniejsza. Istotnym elementem jest także spadek cen instalacji OZE, co zwiększy ich udział w koszyku energetycznym. Ważnym elementem jest również promocja paliw odnawialnych i niskoemisyjnych, w tym wodoru, tam, gdzie elektryfikacja i dekarbonizacja jest utrudniona, np. w transporcie ciężkim i przemyśle. Kluczowymi sektorami polskiej strategii wodorowej są: transport (miejski, kolejowy, ciężarowy), magazynowanie energii (wykorzystanie nadwyżki ze szczytów OZE do produkcji wodoru), przemysł energochłonny (zastąpienie węgla/gazu ziemnego wodorem) oraz ciepłownictwo (wodór mieszany z gazem ziemnym, wykorzystanie ciepła z elektrolizy). Przedstawiciel Ministerstwa Rozwoju zwrócił także uwagę na Projekty Wspólnego Interesu Europejskiego (IPCEI), które są jednym z kluczowych instrumentów UE mającym na celu wzmocnienie potencjału europejskiego przemysłu w kontekście globalnej konkurencji gospodarczej. Procedura IPCEI pozwala państwom członkowskim dofinansowywać międzynarodowe projekty o dużym potencjale rozwojowym, których łańcuch wartości organizowany jest w UE. W ramach IPCEI projektuje się cały łańcuch wartości, czyli produkcję wodoru, jego transport, magazynowanie, ogniwa wodorowe dla pojazdów, wykorzystanie przemysłowe.

Dr inż. Piotr Wieczorek w swojej prezentacji podkreślił znaczenie Programu Ramowego „Horyzont Europa”, który z proponowanym budżetem w wysokości 100 miliardów euro na lata 2021-2027 stanowi największą międzynarodową inwestycję w badania naukowe i innowacje w Europie i jest otwarty dla uczestników z całego świata. Jako przykładowe wyzwanie w obszarach klimatu, energii i mobilności prelegent wymienił między innymi wzmocnienie europejskiego łańcucha wartości dla niemal zerowego „śladu węglowego” wodoru i ogniw paliwowych, które oferują główną ścieżkę dekarbonizacji dla energetyki, transportu i przemysłu. Przedstawiciel Grupy Roboczej KIS ds. rozwiązań  transportowych przyjaznych środowisku wspomniał również o FCH JU – wspólnym przedsięwzięciu na rzecz ogniw paliwowych i technologii wodorowych, wspierającym badania, rozwój technologiczny i działania demonstracyjne, których celem jest przyspieszenie wprowadzenia na rynek technologii wodorowych, wykorzystując ich potencjał jako instrumentu do osiągnięcia energii węglowo czystej. Dr P. Wieczorek stwierdził, że druga faza wspólnego przedsięwzięcia (pierwsza obejmowała lata 2014-2020) wzmocni zobowiązanie do stworzenia rzeczywistej, silnej i niezawodnej europejskiej platformy na rzecz ogniw paliwowych i wodoru, w ramach której przedstawiciele przemysłu, badań oraz władz, na szczeblu lokalnym, krajowym i europejskim, będą współdziałać dążąc do rozwiązania  głównych wyzwań społeczno-gospodarczych i środowiskowych.